Systemy oddymiania klatek schodowych

Klatka schodowa w każdym budynku, zarówno mieszkalnym jak i komercyjnym, w sytuacjach awaryjnych oraz w razie pożaru stanowi bardzo ważną drogą ewakuacyjną. To także droga dostępowa dla ekip ratunkowych. W przypadku wystąpienia pożaru, oprócz samego ognia, znacznym utrudnieniem w czasie działań ewakuacyjnych (oraz prowadzenia akcji ratowniczych ) jest zadymienie. Spore ilości dymu mogą w niektórych sytuacjach uniemożliwić odnalezienie i ratunek osób znajdujących się wewnątrz budynku.

Kwestie związane z bezpieczeństwem sprawiają, że coraz częściej w budynkach instalowane są nie tylko wykrywacze i czujniki dymu, ale również systemy oddymiania klatek schodowych.

Jak wygląda oddymianie klatek schodowych i kiedy powinno być stosowane?

Proces oddymiania polega na zastosowaniu systemu, który w razie wystąpienia pożaru odprowadzi możliwie największą ilość dymu oraz gorącego powietrza na zewnątrz budynku. System oddymiania stanowi element składowy zabezpieczenia przeciwpożarowego danego obiektu. System oddymiania w normalnych warunkach eksploatacyjnych spełniać może również rolę wentylacji.

Oddymianie przeciwpożarowe

Warto zaznaczyć, że w wielu przypadkach to właśnie dym jest poważniejszym zagrożeniem podczas pożaru niż sam ogień. W niektórych obiektach istnieje obowiązek montażu systemów oddymiania. Przepis ten dotyczy instytucji takich jak przedszkola, szkoły, szpitale oraz innych obiektów, w których jednocześnie przebywa dużo ludzi.

Instalowanie takich systemów jest również obligatoryjne w pasażach i galeriach handlowych gdzie znajdują się lokale handlowo-usługowe, a także na klatkach schodowych i w przedsionkach przeciwpożarowych, które stanowią drogę ewakuacji w wielopiętrowych budynkach.

Ponadto do instalacji takich systemów zobowiązani są administratorzy lub zarządcy pomieszczeń o zwiększonym zagrożeniu wybuchem.   

Systemy oddymiania klatek schodowych - zasada działania

Zgodnie z zasadami fizyki, cieplejsze powietrze (również dym), w sposób naturalny unoszą się do góry. Grawitacyjne systemy oddymiania, funkcjonują przy wykorzystaniu właśnie tej zasady. Systemy oddymiania mogą być również wyposażone w nawiew mechaniczny.

Polecamy również artykuł: Klapy oddymiające - kiedy stosować?

W kład systemu oddymiania wchodzą przede wszystkim klapy oddymiające wraz z zamontowanymi w nich automatycznymi elementami umożliwiającymi otwarcie, a także wentylatory odprowadzające dym oraz centrale oddymiania ze sprzętem do sterowania i kontroli.  

W momencie wystąpienia pożaru zamontowane czujniki dymu informują system o zaistniałym zagrożeniu. Otwarcie klap dymowych następuje poprzez może następować w sposób automatyczny, na skutek działania czujników lub w sposób manualny, poprzez użycie odpowiedniego przycisku. Istnieje również możliwość otworzenia klap dymowych za pośrednictwem zewnętrznego urządzenia sterującego. Klapy dymowych umiejscowione są w dachu lub górnej części fasady budynku.

Po otwarciu klap dymowych, wytworzony zostaje ciąg termiczny, odprowadzający w raz z gorącym powietrzem dym i gazy.

W sytuacji kiedy naturalny przepływ powietrza w budynku jest utrudniony, lub ograniczony, stosuje się system oddymiania z napędem mechanicznym. Jego działanie opiera się na wymuszonym przez nawiew kompensacyjny przepływie nagrzanego powietrza, które odprowadzane jest do klap oddymiających.

Oddymianie klatek schodowych jest najbardziej efektywne, w sytuacji kiedy zapewnione jest odpowiednie napowietrzenie.


Dzięki otworom napowietrzającym chłodne powietrze napływa do obiektu i zgodnie z regułą wyporu termicznego, dodatkowo wypycha w górę dym, w kierunku klap dymowych. Dobry system oddymiania powinien zatem zawierać również sprawny układ napowietrzania.

Przepisy odnośnie oddymiania klatek schodowych

Zakres ochrony przeciwpożarowej budynków określa szczegółowo Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Systemy oddymiania montowane są w celu zagwarantowania bezpieczeństwa mieszkańcom, użytkownikom oraz osobom przebywającym w obiekcie przed dymem oraz trującymi gazami w chwili wystąpienia pożaru, umożliwiając sprawną ewakuację.

Klatki schodowe, które stanowią jednocześnie drogę ewakuacyjną, powinny być wyposażone w urządzenia oddymiające oraz te zapobiegające zadymieniu. W budynkach wielopiętrowych istnieje konieczność zastosowania wszelkich rozwiązań technicznych oraz budowlanych, chroniących przed zadymieniem poziome drogi ewakuacyjne.